Who Da Man?

Αυτή τη βδομάδα, Dungeon γράφω εγώ, ο Σπύρος Ευάγγελος Αρμένης. Πριν με ρωτήσετε, όχι, δεν έκανα ανταλλαγή, το Market Watch της Πέμπτης πάλι εγώ θα το γράψω. Απλά μου παραχωρήθηκε εκτάκτως και πολύ ευγενικά από τον Δημήτρη Σακαρίδη (πληρώνοντας φυσικά κάτι Legion τευχάκια παραπάνω) για να σας μιλήσω για ένα θεματάκι που με απασχολεί αρκετά τον τελευταίο καιρό.

Το ερώτημα μου είναι το εξής: Κατά πόσο ο χαρακτήρας ενός καλλιτέχνη επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο κρίνουμε τη δουλειά του;

Πάντοτε πίστευα πως η δουλειά και μόνο ενός συγγραφέα, ενός σχεδιαστή, μιλάει από μόνη της. Και είναι λογικό: είναι γεγονός, πως ο καθένας περνάει ηθελημένα ή υποσυνείδητα, στοιχεία του χαρακτήρα του, των προσωπικών του εμπειριών και της ζωής του γενικότερα στην τέχνη του. Οπότε αναγκαστικά, είτε ο ίδιος θα το ήθελε είτε όχι, μαθαίνουμε και για κάποια κομμάτια του ως άνθρωπο μέσα από αυτή. Δυσδιάκριτα πολλές φορές, ειδικά αν πρόκειται για έναν penciller, αλλά και πάλι, για θυμηθείτε τί σας έλεγαν οι γονείς σας μικροί! «Παιδί μου κάνε καλά γράμματα, από τον γραφικό χαρακτήρα κρίνεις τον άλλο». ʼρα, μία έντονη γραμμοσκίαση, ένα επιβλητικό μελάνωμα ή μία rough γραμμή αποδίδει κάποια βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του καλλιτέχνη.

Όμως το όλο «θέμα» εμφανίστηκε μετά από κάτι το πολύ πιο κατατοπιστικό για το «ποιόν» του Χ καλλιτέχνη.

Πάρτε για παράδειγμα μία συνέντευξη. Μπορεί να είναι οποιαδήποτε. Αν θέλετε κάποια συγκεκριμένη, θυμηθείτε την προ μηνών συνέντευξη του Grant Morrisson (που είχε αναφέρει κι ο Δημήτρης Σακαρίδης στο Exitorial του Comicdom#3). Ναι, αναφέρομαι σε αυτές τις προκλητικότατες δηλώσεις, όπου ο δημιουργός αυτοχαρακτηριζόταν κάτι λιγότερο από θεότητα. Και πάρτε από την άλλη πλευρά, το έργο του. Πολλά καλά comics, με πολλά από αυτά μέρος των all-time favorites απανταχού των αναγνωστών. Αποδεδειγμένα, ένας writer με ταλέντο και κάτι παραπάνω. Και σας ρωτώ: Μπορείτε να μείνετε απόλυτα απαθείς μπροστά στο κακοσερβιρισμένο του ψώνιο, και να ξαναδιαβάσετε το Invisibles με την ίδια «αγνότητα» της πρώτης φοράς; Εγώ μια φορά, όχι.

Δεν είπα φυσικά, πως θα κάψω και τα τεύχη του στον κήπο του σπιτιού μου, προς Θεού! Αλλά η μαγεία δε θα είναι πλέον η ίδια. Δεν μπορεί να παραμείνει η ίδια, όταν γνωρίζω πλέον πως διαβάζω το comic ενός ανθρώπου, που ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει τους συναδέλφους του, το κοινό του, εμένα προσωπικά δε μου κολλάει.

Υπάρχουν και πιο ακραίες περιπτώσεις. Περιπτώσεις στις οποίες, έχω αποφασίσει ένα personal embargo, ή ακριβώς το αντίθετο, μία «gotta catch them all» ανάγκη επειδή ο σχεδιαστής είναι «και γαμώ τα παιδιά».

Το comic είναι μια μορφή επικοινωνίας. Όταν λοιπόν το άτομο με το οποίο «συνδιαλέγομαι» διακατέχεται από περίεργες δόσεις έπαρσης και κακεντρέχειας, συγνώμη κιόλας, αλλά δε θα καθίσω να τον ακούσω. Όταν ο Α ή ο Β «καλλιτέχνης» έχει κάνει δημόσια δηλώσεις του στυλ: «Δεν βρίσκω το λόγο να βελτιώσω το σχέδιό μου. Αφού το αρπακολατζίδικο στιλάκι μου πληρώνεται από τις εταιρίες, ποιος ο λόγος να προσπαθήσω περισσότερο;» Ξέρετε πως το μεταφράζω εγώ αυτό; «Δε με ενδιαφέρουν καθόλου οι αναγνώστες μου. Μου αρκεί να πέφτουν τα φράγκα για την κάθε παπαριά που θα κάνω, και γράφω στ' αρχίδια μου αυτούς που ουσιαστικά με τρέφουν!»

(Ναι, αυτές οι δηλώσεις είναι γεγονός, από έλληνα «καλλιτέχνη» χρόνια στον χώρο. Στείλτε μου ένα email και το Witchblade#1 Sketch Museum Edition να σας αποκαλύψω το όνομά του!)

Όλα βέβαια είναι καθαρά στην υποκειμενική κρίση του καθενός. Το θέμα όμως πάντα θα υπάρχει, και πάντα θα επηρεάζει τα προϊόντα αυτής, και κάθε τέχνης, έμμεσα ή άμεσα.