ΙΣΤΟΡΙΑ: Τα τέλη της δεκαετίας της '70 και οι αρχές αυτής του '80 ήταν μια περίοδος ιδιαίτερων ανακατατάξεων για την, σε μόνιμο αναβρασμό, Μέση Ανατολή. Η Ισλαμική Επανάσταση οδήγησε στην ανατροπή του Σάχη του Ιράν και αυτή, με τη σειρά της, στην άνοδο στην εξουσία ενός θεοκρατικού καθεστώτος και στον πολυετή πόλεμο με το Ιράκ. Το PERSEPOLIS είναι η εξιστόρηση των γεγονότων εκείνης της περιόδου, μέσα από τα μάτια της συγγραφέως, η οποία δεν είχε κλείσει ακόμη τα δέκα της χρόνια. Δισέγγονη του βασιλιά της Περσίας, ο οποίος είχε και αυτός παλιότερα ανατραπεί από τον Σάχη, και κόρη μαρξιστών, η Marjane Satrapi μας αποκαλύπτει το πώς βίωσε η ίδια και η οικογένεια της τις μέρες εκείνες. Πώς είδε τη βία, τις φυλακίσεις, την αναζήτηση διαφυγής και την ελπίδα για κάτι καλύτερο. Και το σημαντικότερο, πώς συνέχισε να ζει μέσα σε όλα αυτά.
ΤΙ ΜΑΣ ΑΡΕΣΕ: H Satrapi παρουσιάζει τα γεγονότα μιας πολυτάραχης περιόδου μέσα από το βλέμμα ενός μικρού κοριτσιού, που δεν έχει πάντα πλήρη συνείδηση του τι ακριβώς συμβαίνει γύρω του. Καταφέρνει έτσι, με ένα ιδιαίτερο χιούμορ, να παρουσιάζει πολύπλοκες και "δύσκολες" πολιτικές καταστάσεις. Δεν δαιμονοποιεί αλλά και δεν διστάζει να είναι αυστηρή, αποκαλύπτοντας τη στάση των "απλών ανθρώπων" μέσα στο καινούριο πολιτικό σκηνικό. Το σημαντικότερο είναι ότι ποτέ δεν αποπειράται να ισχυριστεί ότι κατέχει την απόλυτη ιστορική αλήθεια (εάν υπάρχει κάποιος που πιστεύει πως κάτι τέτοιο μπορεί να υφίσταται...) αλλά απλά παραθέτει τη δική της εμπειρία. Αποφεύγει έτσι να πέσει σε κλισέ και ευκολίες, αφού επιμένει περισσότερο σε μικρές καθημερινές λεπτομέρειες (για παράδειγμα, τα πάρτι που στήνονταν, παρά τους βομβαρδισμούς, το πρώτο της τσιγάρο ή το πώς κατάφερε να αποκτήσει μια αφίσα της Kim Wilde), που δίνουν και ένα πιο κοντινό και ζωντανό άρωμα της πραγματικότητας που περιγράφει.
Η λιτότητα του ασπρόμαυρου και ιδιαίτερα εκφραστικού σχεδίου λειτουργεί πολύ καλά σε συνεργασία τόσο με το χιουμοριστικό, κάποιες φορές, ύφος της Satrapi, αλλά και με το αθώο και αφελές βλέμμα ενός μικρού κοριτσιού.
ΤΙ ΜΑΣ ΕΝΟΧΛΗΣΕ: Υπάρχουν πολλοί που δεν εκτιμούν και τόσο τις σχεδιαστικές ικανότητες της Satrapi ή που θεωρούν το PERSEPOLIS υπερτιμημένο, αλλά η προσωπική μου άποψη είναι εντελώς αντίθετη. Συνεπώς, προσωπικά, δεν με ενόχλησε τίποτα.
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ: Η Marjane Satrapi, με το PERSEPOLIS, μας παρουσιάζει ένα έργο που μπορείτε να βάλετε στη βιβλιοθήκη σας δίπλα σε comics όπως το MAUS. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο το ότι είναι ένα comic που έχει αναγνωριστεί και από τις δυο πλευρές του Ατλαντικού. Πρωτοδημοσιεύτηκε στη Γαλλία σε δυο τόμους (με τίτλους PERSEPOLIS και PERSEPOLIS 2, ενώ τα PERSEPOLIS 3 και PERSEPOLIS 4 έχουν εκδοθεί στα αγγλικά με τίτλο PERSEPOLIS 2: THE STORY OF A RETURN - μπερδευτήκατε, ε; Πλέον μπορείτε να τα βρείτε στα αγγλικά όλα μαζί, υπό τον τίτλο THE COMPLETE PERSEPOLIS) και αποτελεί σίγουρα ένα από τα σημαντικότερα comics των τελευταίων χρόνων. Ακόμη και η κινηματογραφική βιομηχανία δεν έμεινε ασυγκίνητη, με αποτέλεσμα να έχουμε πια το PERSEPOLIS και σε εκδοχή κινουμένων σχεδίων, το οποίο έχει (προτού καλά-καλά πρωτοπροβληθεί) καταφέρει να κερδίσει το ενδιαφέρον ενός ευρύτερου κοινού.
ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΠΡΟΤΑΣΗ: Το PERSEPOLIS συνεχίζεται με το PERSEPOLIS 2: THE STORY OF A RETURN, με τη δημιουργό να ανακαλύπτει πως ούτε η Ευρώπη αποτελεί τη Γη της Επαγγελίας και να προσπαθεί να αντιμετωπίσει μια τελείως διαφορετική ζωή. Αλλά και τα υπόλοιπα έργα της Satrapi, EMBROIDERIES και CHICKEN WITH PLUMS, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και αξίζουν της προσοχής μας. Σίγουρα, τη βέλτιστη παράλληλη πρόταση αποτελεί το MAUS του Art Spiegelman, ενώ πιο "δημοσιογραφική" και λιγότερο υποκειμενική αντιμετώπιση πάνω σε παρόμοια θέματα έχει ο Joe Sacco στα PALESTINE και SAFE AREA GORAZDE. Μέγιστη επίδραση στη δημιουργό έχει ασκήσει ο David B., του οποίου το EPILEPTIC σίγουρα αξίζει να αναζητήσετε.
|