Writer/Artist: Hugo Pratt

First Published: 1981

Format: Graphic novel

Greek edition: ΒΕΝΕΤΣΙΑΝΙΚΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ (Μαμούθ Κόμιξ, 1988)

Casterman

ΙΣΤΟΡΙΑ: Ο Κόρτο Μαλτέζε, ο τυχοδιώκτης ναυτικός και alter ego του δημιουργού του, Hugo Pratt, ταξιδεύει στη Βενετία των αρχών του 20ου αιώνα, αναζητώντας το "Κλειδοκόκκαλο του Σολομώντα", ένα καθάριο και ωραιότατο σμαράγδι. Σύντομα, μπλέκεται σε μια αλλόκοτη και επικίνδυνη περιπέτεια, όπου η πραγματικότητα αναμιγνύεται με το όνειρο και ένα μαγικό ταξίδι ξεκινά.

ΤΙ ΜΑΣ ΑΡΕΣΕ: Η μαγευτική αφήγηση του Hugo Pratt! Όντας ένας από τους μεγαλύτερους "παραμυθάδες" και από τους σημαντικότερους δημιουργούς της παγκόσμιας σκηνής των comics, ο Pratt έχει την ικανότητα να παρασέρνει τον αναγνώστη σε ένα πολυμορφικό μίγμα περιπέτειας, φαντασίας, ιστορικών και μυθολογικών αναφορών. Το ΒΕΝΕΤΣΙΑΝΙΚΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ, είναι ένα ταξίδι σε μια Βενετία που ο σύγχρονος ταξιδιώτης μπορεί πλέον να αναγνωρίσει μόνο μέσα από τη λογοτεχνία. Το πολύ όμορφο εισαγωγικό κείμενο του άλμπουμ, μυεί τον αναγνώστη στις αναμνήσεις και τα εξιδανικευμένα παιδικά βιώματα του δημιουργού, όπου τα πάντα αποπνέουν μια αίσθηση νοσταλγίας για έναν κόσμο που δεν υπάρχει πια. Ταυτόχρονα, προσφέρει τα απαιτούμενα "κλειδιά" και το μυθολογικό υπόβαθρο, με τα οποία θα καταφέρει ο αναγνώστης να αποκωδικοποιήσει τα πολλαπλά επίπεδα της αφήγησης.

Σε αντίθεση με τις συνηθισμένες περιπέτειες του Κόρτο Μαλτέζε, οι οποίες εξελίσσονται σε μέρη εξωτικά ή στα πεδία των μαχών του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, και στις οποίες η αφήγηση ακολουθεί τους κανόνες της "κλασσικής περιπέτειας" (πάντα, βέβαια, μέσα από το ιδιαίτερο πρίσμα του Pratt), στο συγκεκριμένο άλμπουμ τα πράγματα παίρνουν μια πιο μυστικιστική τροπή. Με αφετηρία τις μασονικές στοές της Βενετίας και με εκτενείς αναφορές στη νεοπλατωνική φιλοσοφία και σε αυτό που ονομάζεται, από τους "εναλλακτικούς" ερευνητές, "μυστική ιστορία του κόσμου", ο Κόρτο εμπλέκεται σε μια αναζήτηση, όπου η έμφαση δίνεται στην εμπειρία του ταξιδιού και στην εσωτερική πραγμάτωση των πρωταγωνιστών του και πολύ λιγότερο στο θησαυρό που περιμένει στο τέλος του. Εμπλουτισμένη με έναν πολύ ενδιαφέροντα θίασο χαρακτήρων, που ακροβατούν ανάμεσα στον πραγματικό κόσμο και τη δική τους, ιδιαίτερη, πραγματικότητα, η αφήγηση του Pratt χαρακτηρίζεται από μια, σχεδόν, ντελιριακή παράθεση ονομάτων, μύθων, αποφθεγμάτων και ιστορικών αναφορών, η οποία συμβαδίζει με την συνήθη τακτική δράσης των "εσωτερικών ταγμάτων" και την οποία, τόσο ο Κόρτο Μαλτέζε, όσο και ο αναγνώστης, καλούνται να βιώσουν με έναν εξίσου ντελιριακό τρόπο. Αρκετές από τις σκηνές του άλμπουμ αποτελούν κομμάτι ανθολογίας (π.χ. το σημείο στο οποίο ο Κόρτο, μιλώντας σε ένα πλήθος από γάτες, που βρίσκονται μαζεμένες γύρω του, αφηγείται μια "γατίσια" παραλλαγή της εξόδου του ανθρώπου από τον Κήπο της Εδέμ), ενώ η ορθολογιστική λύση της ιστορίας, όχι απλώς δεν αφαιρεί μέρος της μαγείας της αφήγησης, αλλά ξεδιπλώνει την πολυσχιδή προσωπικότητα του δημιουργού και εντείνει το συναισθηματικό αντίκτυπο των τελευταίων σελίδων του άλμπουμ.

Σχεδιαστικά, το ΒΕΝΕΤΣΙΑΝΙΚΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ δεν διαφοροποιείται από τη συνηθισμένη γραμμή του Pratt. Λιτές γραμμές με σινική μελάνη, κλασικό ντεκουπάζ, με πολλά, σχεδόν, ομοιόμορφα καρέ και τα χαρακτηριστικά, στατικά, διαλογικά καδραρίσματα των χαρακτήρων, που χαρακτηρίζουν τα comics του, είναι τα στοιχεία που συνθέτουν τη γενική εικόνα του εικαστικού μέρους της αφήγησης. Το ενδιαφέρον είναι πως τα κτίρια, οι στολές, τα όπλα και κάθε είδος μυστικιστικού συμβόλου που παρουσιάζονται στις σελίδες του άλμπουμ, ανταποκρίνονται πλήρως στην ιστορική πραγματικότητα (κάτι στο οποίο ο Pratt έδινε, πάντα, μεγάλη έμφαση) και το γεγονός αυτό αναδεικνύει αυτή την ιδιαίτερη αίσθηση ρεαλισμού που χαρακτηρίζει τις δουλειές του. Με άμεσα αναγνωρίσιμη και ατμοσφαιρική σχεδιαστική γραμμή, ο Pratt τοποθετείται ανάμεσα στους πλέον αναγνωρίσιμους ευρωπαίους δημιουργούς.

ΤΙ ΜΑΣ ΕΝΟΧΛΗΣΕ: Είναι δύσκολο να βρει κανείς "ψεγάδια" σε μια ιστορία του Hugo Pratt, λόγω της πληρότητας που διακρίνει comics του. Η ιδιαιτερότητα της σχεδιαστικής του γραμμής και της αφηγηματικής του προσέγγισης, όμως, τον τοποθετούν στην κατηγορία εκείνη των δημιουργών πού είτε αρέσουν σε κάποιον είτε όχι. Ενδιάμεση κατάσταση δεν υπάρχει. Σε γενικές γραμμές, απευθύνεται σε ώριμους αναγνώστες, οι οποίοι δεν έχουν τα comics ως μοναδική πηγή της πνευματικής τους διατροφής. Πράγμα που σημαίνει ότι καλό θα είναι να αφιερώνει κανείς χρόνο στις ιστορίες του και, το κυριότερο, πολλές αναγνώσεις.

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ: Το ΒΕΝΕΤΣΙΑΝΙΚΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ, για καθαρά προσωπικούς λόγους, είναι η αγαπημένη μου ιστορία με πρωταγωνιστή τον Κόρτο Μαλτέζε και, αναμφίβολα, ένα από τα καλύτερα δείγματα ευρωπαϊκής comics γραφής. Παρ' όλα αυτά, λόγω της "εσωτερικής" φύσης του συγκεκριμένου άλμπουμ, δεν αποτελεί την καλύτερη αφετηρία για να γνωρίσει κανείς τον Κόρτο και να μυηθεί στο έργο του δημιουργού. Προτείνω να ξεκινήσετε με τη ΜΠΑΛΑΝΤΑ ΤΗΣ ΑΛΜΥΡΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ, (εκδ. ΠαραΠέντε), όπου εμφανίζεται για πρώτη φορά ο Κόρτο Μαλτέζε και κάποιοι από τους βασικούς πρωταγωνιστές της σειράς, αλλά επειδή, ενδεχομένως, να δυσκολευτείτε να το βρείτε, αναζητήσετε τα "ΑΙΘΙΟΠΙΚΑ" ή τον "ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΑΙΓΟΚΕΡΟΥ" (εκδ. Μαμούθ Κόμιξ). Σε κάθε περίπτωση, πάντως, αξίζει να διαβάσετε όλα τα άλμπουμ της σειράς και να αφήσετε την πένα του Pratt να αλλάξει την αντίληψη σας για τα comics και τον κόσμο, γενικότερα.

Collector's Data

- Στην Ελλάδα, οι πρώτες ιστορίες του Hugo Pratt παρουσιάστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του '80, αρχικά στο περιοδικό ΣΚΑΘΑΡΙ, και στη συνέχεια στα περιοδικά ΒΑΒΕΛ και ΠΑΡΑΠΕΝΤΕ. Με εξαίρεση τη ΜΠΑΛΑΝΤΑ ΤΗΣ ΑΛΜΥΡΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ, η οποία κυκλοφόρησε σε άλμπουμ από τις εκδόσεις ΠαραΠέντε, όλες οι περιπέτειες του Κόρτο Μαλτέζε κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μαμούθ Κόμιξ. Επίσης, μπορείτε να αναζητήσετε και άλλα άλμπουμ του δημιουργού, που κυκλοφορούν στα ελληνικά - άλλα περισσότερο και άλλα λιγότερο δυσεύρετα. Από το ΠαραΠέντε κυκλοφόρησαν το ΕΡΝΙ ΠΑΪΚ: ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΠΟΛΕΜΟΥ (σε σενάριο Hector Osterheld) και το ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΣΤΙΣ ΝΟΤΙΕΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣ (βασισμένο σε κείμενα του Robert Luis Stevenson), από τη Βαβέλ, το ΙΝΔΙΑΝΙΚΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ (σε σχέδιο Milo Manara) και από τη Μαμουθκόμιξ, τα άλμπουμ ΟΙ ΣΚΟΡΠΙΟΙ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ και ΜΟΡΓΚΑΝ. Επίσης, οι εκδόσεις Λιβάνη, κυκλοφόρησαν, στα μέσα της δεκαετίας του '90, ένα μυθιστόρημα του Hugo Pratt με τίτλο ΑΝΕΜΟΙ ΑΠΟ ΜΑΚΡΥΝΕΣ ΣΤΕΡΙΕΣ, το οποίο διασκευάστηκε και σε comic από τον Milo Manara, με τίτλο EL GAUCHO. Δυστυχώς, αυτή η πολύ όμορφη διασκευή δεν κυκλοφόρησε ποτέ στη χώρα μας.

- Ο Κόρτο Μαλτέζε θεωρείται ο πιο αντιπροσωπευτικός χαρακτήρας του Pratt. Πρωτοεμφανίστηκε στη ΜΠΑΛΑΝΤΑ ΤΗΣ ΑΛΜΥΡΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ και το 1970 πρωταγωνίστησε στις δικές του ιστορίες, στο εβδομαδιαίο γαλλικό περιοδικό PIF-GADGET. Οι ιστορίες του χαρακτηρίζονται από μια έντονα ρομαντική και περιπετειώδη διάθεση, κινούνται σε πολλαπλά σημειολογικά επίπεδα, αναμιγνύουν ιστορικά πρόσωπα με φανταστικούς χαρακτήρες, αποτυπώνουν τα βιώματα και τις εμπειρίες του δημιουργού τους και, ουσιαστικά, καταγράφουν έναν κόσμο που σήμερα συναντούμε μόνο στα μυθιστορήματα και σε παλιές ασπρόμαυρες ταινίες. Ο Κόρτο αναμείχθηκε σε κάθε είδους πολεμική σύρραξη, στις χώρες που επισκέφθηκε, πάντοτε ως τυχοδιώκτης- καταλύτης και ποτέ ως στρατευμένος πολεμιστής και ερμήνευσε με το δικό του, ιδιαίτερο τρόπο, γεγονότα και καταστάσεις. Σύμφωνα με έναν από τους πρωταγωνιστές των ΣΚΟΡΠΙΩΝ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ (των οποίων η δράση τοποθετείται στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο), ο Κόρτο Μαλτέζε, εξαφανίστηκε κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου και κανείς, έκτοτε, δεν γνωρίζει αν ζει ή αν πέθανε.