ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: BEGINNINGS AND INFLUENCES

ΣΕΑ: Η πρώτη μου ερώτηση είναι "γιατί comics"; Θα μπορούσες κάλλιστα να ήσουν ένας illustrator ή fantasy artist όπως ο Luis Royo, η Julie Bell ή ο Boris Vallejo. Γιατί επέλεξες τα comics για να εκφράσεις τις καλλιτεχνικές σου ανάγκες και ανησυχίες;

JOSEPH MICHAEL LINSNER: Αυτή τη στιγμή έχω πάρα πολλές ιστορίες μέσα στο μυαλό μου. Τα comics μου δίνουν τη δυνατότητα να "ζωντανέψω" όλες αυτές τις ιστορίες. Τα comics ήταν πάντα ο μεγάλος μου έρωτας.

JML: Είμαι εντελώς αυτοδίδακτος, αλλά από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, είχα πάντα ένα μολύβι ή ένα μαρκαδόρο στο χέρι. Τα αδέλφια μου ήταν πολύ καλοί στα σπορ. Εγώ ήμουν πιο καλλιτεχνική φύση. Και πάντα ήθελα να δουλέψω στα comics. Θεωρώ τον εαυτό μου εξαιρετικά τυχερό που τα κατάφερα να είμαι εδώ που είμαι.

ΣΕΑ: Ποια ήταν η πρώτη σου επαγγελματική δουλειά στα comics;

JML: Έκανα το εξώφυλλο για ένα comic που λεγόταν Continuum. Θυμάμαι ότι ήταν το πρώτο τεύχος της σειράς.

ΣΕΑ: Πληρώθηκες καλά;

JML: Νομίζω ότι ήταν γύρω στα $250, τα οποία ήταν πολύ περισσότερα από όσα έπαιρνα την εβδομάδα στην "κανονική" μου δουλειά. Όπως καταλαβαίνεις, ήμουν ενθουσιασμένος!

ΣΕΑ: Μιλώντας για ξεκινήματα, πες μου λίγο πως ξεκίνησες την εταιρία σου, την CFD Publications. Ήταν δική σου ιδέα;

JML: Το 1987 ανακάλυψα πόσο φτηνό ήταν να τυπώσεις και να εκδώσεις ένα black and white comic. Πάρα πολλοί άνθρωποι το είχαν ήδη κάνει. Έτσι λοιπόν, το κουβεντιάσαμε με 2-3 φίλους και αποφασίσαμε να το προσπαθήσουμε. Δύο χρόνια μετά, το 1989 το πρώτο τεύχος του self-published comic μου, Cry For Dawn, έκανε την εμφάνιση του.

ΣΕΑ: Τότε περίπου γνωρίστηκες με τον "Dark One";

JML: Τον Dark One τον γνώρισα σε ένα convention στις αρχές της δεκαετίας του '90. Είναι ένας απίστευτα ταλαντούχος άνθρωπος. Μακάρι να ήταν λίγο πιο παραγωγικός. Θα ήθελα πάρα πολύ να δουλέψω μαζί του κάποια στιγμή.

ΣΕΑ: Ας μιλήσουμε λίγο για τις καλλιτεχνικές σου επιρροές. Ποιοι άνθρωποι θεωρείς ότι έχουν επηρεάσει τη δουλειά σου - από comics αλλά και άλλα μέσα.

JML: Επηρεάζομαι από οτιδήποτε υπάρχει γύρω μου. Comics, ταινίες, βιβλία, cartoons, συνεντεύξεις ανθρώπων που θαυμάζω. Τα πάντα. Αυτήν την περίοδο έχω πωρωθεί με το Lord Of The Rings Trilogy, ενώ παράλληλα διαβάζω πολύ Charles Bukowski (τον λατρεύω!).

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: DAWN - BABES, RELIGION AND UNTAPPED POTENTIAL

ΣΕΑ: Ας μιλήσουμε λίγο για την Dawn. Είναι βασισμένη σε κάποιο πραγματικό πρόσωπο (είτε οπτικά, είτε ως προσωπικότητα);

JML: Η Dawn είναι ένα μίγμα όλων των πραγμάτων που αγαπώ στις γυναίκες. Κάποιες κλασικές σταρ του Hollywood ήταν έντονες επιρροές, όπως η Ann Margret, η Marilyn Monroe, η Kim Novak, η Veronica Lake, η Sophia Loren, η Grace Kelly. Οι μεγαλύτερη επιρροή όμως ήταν (και είναι) οι γυναίκες που βρίσκονται γύρω μου. Είμαι μαγεμένος από τη γυναικεία ομορφιά. H Dawn είναι ένας φόρος τιμής στο μεγαλείο και το μυστήριο αυτής της ομορφιάς.

ΣΕΑ: Γιατί πιστεύεις ότι η Dawn έχει παραμείνει δημοφιλής για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα; Είναι απλά θέμα sex appeal; Πιστεύεις πως η ιστορία και το σενάριο παίζουν σημαντικό ρόλο στη δημοτικότητα της.

JML: Πιστεύω ότι η πλειοψηφία των fans αγοράζουν τα comics της Dawn για το σχέδιο. Υπάρχει μια μικρή (αλλά φανατική) ομάδα ανθρώπων που γουστάρουν πραγματικά και την ιστορία αλλά ειλικρινά πιστεύω ότι οι περισσότεροι αγοραστές της Dawn δεν είναι και αναγνώστες της.

ΣΕΑ: Το saga της Dawn έχει κάποιο συγκεκριμένο τέλος; Όταν συνέλαβες το concept, είχες αρχή, μέση και -κυρίως- τέλος στο μυαλό σου;

JML: Το τέλος μάλλον αργεί ακόμα. Κάθε φορά που γράφω ή σχεδιάζω τη Dawn, ανακαλύπτω καινούργια πράγματα για αυτήν. Κάτι που είναι υπέροχο! Μου εξάπτει την περιέργεια να συνεχίσω να την εξερευνώ και να την πάω σε διαφορετικά μονοπάτια. Δεν νομίζω ότι θα άντεχα να γράφω συνέχεια Batman ή Wonder Woman καθώς οι πιθανότητες να ανακαλύψεις κάτι καινούργιο σε αυτούς τους χαρακτήρες είναι ελάχιστες. Η Dawn έχει ακόμα πάρα πολύ ανεξερεύνητο potential και γι' αυτό την αγαπώ τόσο.

ΣΕΑ: Οι ιστορίες σου μοιάζουν "βιβλικές" κατά μία έννοια. Έχουν σίγουρα πολύ έντονο το θρησκευτικό στοιχείο. Έχεις βασίσει τη Dawn σε κάποιο συγκεκριμένο βιβλικό χαρακτήρα ή θρησκευτική οντότητα;

JML: Μου αρέσει να μελετάω τις μυθολογίες διαφόρων χωρών και θρησκειών. Η Βίβλος είναι απλά "χριστιανική μυθολογία". Δεν μπορώ να πω ότι έχω πάρει στοιχεία από κάποια συγκεκριμένη πηγή. Διάφορα concepts από διαφορετικές θρησκείες μου κινούν το ενδιαφέρον και μπαίνουν στο collage που ονομάζω "τα comics μου". Η Dawn δεν είναι βασισμένη σε κάποια συγκεκριμένη θεότητα, αλλά η τριπλή θεά των Κελτών έπαιξε μεγάλο ρόλο στη δημιουργία της.

ΣΕΑ: Είχες ποτέ προβλήματα με θρησκευτικές οργανώσεις λόγω του έντονου χριστιανικού στοιχείου των comics σου;

JML: Καμιά φορά διάφοροι τρελοί έρχονται και με βρίσκουν σε conventions για να μου πουν ότι θα καώ στην κόλαση. Όχι πολύ συχνά, πάντως.

ΣΕΑ: Ποιος είναι ο Darian Ashioka;

JML: O Darian είναι ο παρατηρητής της Dawn. Θέλω να κρατήσω την Dawn όσο πιο μυστηριώδη γίνεται και ο Darian δίνει τη δυνατότητα σε μένα, το συγγραφέα να επικοινωνώ τις ιστορίες μου στους αναγνώστες από την οπτική γωνία ενός απλού ανθρώπου. Αν αφηγούμουν τις ιστορίες από την οπτική γωνία της Dawn, θα την έφερνα στο επίπεδο το δικό μας, των κοινών θνητών και αναμφίβολα θα αφαιρούσα κάτι από τη δυναμική της. Ίσως κάποια στιγμή στο μέλλον να το κάνω και αυτό, αλλά για την ώρα είμαι ακόμα "έξω" προσπαθώντας να ανακαλύψω τι υπάρχει "μέσα".

ΣΕΑ: Τι ακριβώς είναι το Dawn Look-a-like Contest;

JML: Διασκέδαση! Φέτος θα έχουμε τον έβδομο ετήσιο διαγωνισμό και πρέπει να πω πως κάθε χρόνο τα κορίτσια είναι και καλύτερα! Είναι μεγάλη υπόθεση να βλέπεις 40 κοπέλες να περπατούν στη σκηνή προσπαθώντας να ζωντανέψουν την ηρωίδα που εσύ δημιούργησες.

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: COMICS - ΤΕΧΝΗ, ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ.

JML: Εξαρτάται αποκλειστικά από το τι πιστεύω ότι ταιριάζει καλύτερα για το κάθε concept. Στα εξώφυλλά χρησιμοποιώ σχεδόν πάντα μια high-gloss τεχνική, αλλά στο εσωτερικό των ιστοριών μου αρέσει να τα "ανακατεύω". Αυτό είναι κάτι που μου έχει λείψει από τις μικρές ιστορίες που έκανα στο Cry For Dawn. Σε κάθε ιστορία μπορούσα να πειραματιστώ με κάτι διαφορετικό και κάθε τεύχος ήταν μια περιπέτεια. Ίσως μια από αυτές τις μέρες θα έπρεπε να επανέλθω σε κάτι παρόμοιο.

ΣΕΑ: Φοβάσαι ότι μπορεί να τυποποιηθείς ως καλλιτέχνης. Πιστεύεις ότι μπορεί να υπάρχουν άνθρωποι που να λένε για σένα ότι είσαι "αυτός ο τύπος που ζωγραφίζει τις σέξι γκόμενες";

JML: Ναι. Αυτό συμβαίνει. Για παράδειγμα, κάθε φορά που λέω ότι θέλω να κάνω ένα Batman comic, όλοι αυτομάτως σκέφτονται ότι θέλω να κάνω τον Batman με την Catwoman. Ποιος τη γαμάει την Catwoman! Εγώ θέλω να ζωγραφίσω τον Batman να σαπίζει στο ξύλο τον Joker! Ας μην είμαστε και πλεονέκτες όμως. Υπάρχουν πολύ χειρότερα πράγματα με τα οποία μπορεί να στιγματιστεί κάποιος, από το "babe artist".

ΣΕΑ: Κάτι που μοιάζει μάλλον οξύμωρο. Από τη μια είσαι ένας δημιουργός που προφανώς αγαπάει το μέσο και νοιάζεται πολύ για τους αναγνώστες του και από την άλλη έχεις μπλέξει τόσο πολύ με όλο αυτό το Limited Edition-Variant Cover σκηνικό. Κάποιος μπορεί να το χαρακτηρίσει και "κλοπή". Αφού πρόκειται για το ίδιο ουσιαστικά comic, τι στο καλό χρειάζονται όλα αυτά τα διαφορετικά εξώφυλλα; Δεν εκφράζω απαραίτητα τη γνώμη μου, απλά προσπαθώ να κάνω το συνήγορο του διαβόλου.

JML: Κάνω όλα αυτά τα limited editions με τα variant covers γιατί μου δίνουν τη δυνατότητα να δοκιμάσω καινούργια πράγματα στα εξώφυλλα. Το πρόγραμμα μου δυστυχώς είναι πολύ βεβαρημένο και ενώ θα ήθελα να ζωγραφίζω για τον εαυτό μου, δεν έχω τον χρόνο. Τα variant covers είναι, κατά κάποιον τρόπο, μια ευκαιρία για να ξεσκάσω και να ζωγραφίσω κάτι που για διάφορους λόγους μπορεί να μην έβαζα σε ένα κανονικό εξώφυλλο. Επίσης είναι και ένας τρόπος να επικοινωνώ ακόμα περισσότερη από τη δουλειά μου στον κόσμο. Προσπαθώ πάντα να κάνω κάθε limited edition ενδιαφέρον ως προϊόν και να δίνω στους fans την αξία των χρημάτων τους με το παραπάνω. Σε τελική ανάλυση, αν κάποιος δεν ενδιαφέρεται, ας αγοράσει μόνο το κανονικό εξώφυλλο. Όλα όσα χρειάζεσαι για να παρακολουθήσεις την ιστορία υπάρχουν και στην κανονική έκδοση του τεύχους. Δεν πρόκειται ποτέ να βάλω κρυμμένα story elements σε ένα Limited Edition. Αυτό σίγουρα θα ήταν "κλοπή".

ΣΕΑ: Όταν κάνεις εξώφυλλα για άλλες εταιρίες, οι επιλογές είναι δικές σου; Μπορείς ας πούμε να πας στην Top Cow και να τους πεις "θέλω να κάνω ένα εξώφυλλο για το Witchblade";

JML: Μακάρι να ήταν έτσι! Όχι, στην πραγματικότητα, αυτοί με προσεγγίζουν και μου προτείνουν κάτι συγκεκριμένο. Η μόνη φορά που προσέγγισα εγώ κάποιον ήταν τώρα με covers στο Conan της Dark Horse. Ευτυχώς δέχτηκαν!

ΣΕΑ: Σε μια συνέντευξη που είχες δώσει στο Previews της Diamond, είχες πει ότι δεν πρόκειται ποτέ να πουλήσεις original art που έχεις κάνει για τη Dawn. Και όμως κατά καιρούς εμφανίζονται διάφορα κομμάτια σου στο ebay προς πώληση. Τι ακριβώς συμβαίνει;

JML: Πάντα πουλούσα κάποια μικρότερα κομμάτια. Sketches, pin-ups και τέτοια. Τα βασικά εξώφυλλα και τις εσωτερικές σελίδες δεν πρόκειται να τις πουλήσω ποτέ. Εκτός του ότι μπορεί να τα χρειαστώ για μελλοντικά printings, είναι και δύσκολο να αποχωριστείς τις αγαπημένες δουλειές σου.

ΣΕΑ: Έχεις φίλους (ή και εχθρούς) στο χώρο των comics;

JML: Πολλούς φίλους. Ελάχιστους εχθρούς (ελπίζω). Το περίεργο είναι πως ο αριθμός των φίλων μου στη βιομηχανία διπλασιάστηκε αφότου έφυγα από την Sirius. Πρέπει να υπάρχει κάποια σκοτεινή δύναμη σε αυτή την εταιρία.

ΣΕΑ: Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου σύγχρονοι καλλιτέχνες στα comics;

JML: Είναι πάρα πολλοί. Adam Hughes, Bruce Timm, Glen Fabry, Moebius, Enki Bilal, Guy Davis, P. Craig Russell, Richard Corben, ο τύπος που κάνει το 100 Bullets και πολλοί άλλοι.

JML: Προβλέπω ότι στο μέλλον θα γίνει ακόμα πιο έντονος ο διαχωρισμός ανάμεσα στον συλλέκτη και τον αναγνώστη comics. Η τέχνη του να συλλέγεις comics έχει φτάσει στο αποκορύφωμα της με την CGC. Τα comics, έτσι όπως τα αντιλαμβάνονται οι CGC collectors δεν έχουν ως βασική αποστολή το να διαβαστούν. Αυτό ίσως και να είναι σωστό για παλιά, σπάνια και ιδιαίτερα ακριβά τεύχη αλλά δεν θα έπρεπε να έχει καμία σχέση με comics που εκδόθηκαν τα τελευταία 10 χρόνια. Το αναγνωστικό κοινό στρέφεται περισσότερο προς τα trade paperbacks, κάτι που είναι θαυμάσιο. Τα trades είναι αποκλειστικά φτιαγμένα για να διαβάζονται και το collectability δεν τα επηρεάζει. Αν θες να διαβάσεις Sandman ή Spider-Man ή οτιδήποτε, το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να μπεις στο κοντινότερο βιβλιοπωλείο και να αγοράσεις τον τελευταίο τόμο.
Κοιτώντας τη βιομηχανία στο σύνολο της, μου φαίνεται περίεργο πως, ενώ βρισκόμαστε σε μια από τις καλύτερες περιόδους καλλιτεχνικά (καθώς το επίπεδο της δουλειάς που κυκλοφορεί είναι υψηλότερο από ποτέ), εμπορικά τα πράγματα πάνε από το κακό στο χειρότερο. Η αγορά είναι πραγματικά πολύ περιορισμένη σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν.

ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ: ODDS AND ENDS

ΣΕΑ: Κυκλοφορεί η φήμη ότι υπάρχει ένα counterfeit του Cry For Dawn #1. Αληθεύει; Γνωρίζεις κάτι για αυτό;

JML: Ναι, είναι αλήθεια. Το Cry For Dawn ανήκει στην ελίτ των ανεξάρτητων comics. Ελάχιστα comics έχουν πλαστογραφηθεί στο παρελθόν. Απ' όσο γνωρίζω, μόνο το Cerebus #1 και το Zap #1 έχουν αυτήν την τιμή. Θα έπρεπε να αισθάνομαι δικαιωμένος ή υπερήφανος, φαντάζομαι.

ΣΕΑ: Παρόλο που η Dawn έχει προφανώς την πρώτη θέση στην καρδιά σου, φαντάζομαι ότι υπάρχουν κάποιοι χαρακτήρες άλλων εταιριών που θα ήθελες να ασχοληθείς μαζί τους. Έχουμε ήδη δει το one-shot Killraven που έκανες για τη Marvel. Κάποιος άλλος που θα σε ενδιέφερε ιδιαίτερα;

JML: Εκτός από τον Batman που ανέφερα και νωρίτερα, είχα πάντα μια ιδιαίτερη αδυναμία στον Mister X. Το όλο concept και set-up είναι τόσο συναρπαστικό και κανείς δεν το έχει εξερευνήσει όσο θα έπρεπε. Κατά πάσα πιθανότητα δεν θα μου δοθεί ποτέ η ευκαιρία να ασχοληθώ μαζί του αλλά πραγματικά θα το ήθελα πολύ.

ΣΕΑ: Πες μου μερικά πράγματα για τα μελλοντικά projects σου. Τι μπορούμε να περιμένουμε από τον Joseph Michael Linsner μέσα στο 2004;

JML: Θέλω επιτέλους να ασχοληθώ με το Dark Ivory. Sexy vampires, man. Θα είναι ένα limited series τριών τευχών και θα το ξεκινήσω αμέσως μετά το τέλος του Dawn: Three Tiers.

ΣΕΑ: Αλήθεια, έχεις έρθει ποτέ στην Ελλάδα;

JML: Όχι, ποτέ. Θα ήθελα πολύ να έρθω κάποια στιγμή για διακοπές. Έχω πάντως δοκιμάσει ελληνική κουζίνα. Μου αρέσει πολύ ο γύρος (η αμερικανική εκδοχή του, τουλάχιστον).

ΣΕΑ: Θα χαρούμε πολύ να σε δούμε από κοντά και να σου κάνουμε το τραπέζι. Ευχαριστούμε για το χρόνο που μας διέθεσες.

JML: Και εγώ ευχαριστώ.