Writers: Harney Pekar, Heather Roberson

Artist: Ed Piskor

Villard Books

Τον τελευταίο μήνα είχα τη χαρά (και το χρόνο... και τη δυνατότητα...) να διαβάσω (ή να ξαναδιαβάσω) κάποια πολύ καλά comics. Για τα περισσότερα από αυτά μπορείτε να διαβάσετε στο Comicdom Files (όπως, για παράδειγμα, το STUCK RUBBER BABY). Το γεγονός ότι το MACEDONIA του Harvey Pekar (AMERICAN SPLENDOR, EGO & HUBRIS, THE QUITTER) είναι το comic για το οποίο ένιωσα περισσότερο την ανάγκη να μοιραστώ τις σκέψεις μου και αυτό το οποίο συζήτησα και σύστησα περισσότερο, λέει από μόνο του πάρα πολλά.

Το comic ξεκινά όταν η Heather Roberson, σε μια συζήτηση με έναν καθηγητή πολιτικών επιστημών στο πανεπιστήμιο όπου φοιτά, με θέμα το κατά πόσο ένας πόλεμος μπορεί να αποφευχθεί, χρησιμοποιεί το παράδειγμα της γειτονικής μας χώρας (δηλαδή της FYROM, ή των Σκοπίων, ή της Μακεδονίας, ή της Macedonia, ή όπως αλλιώς θέλετε να την ονομάσετε - αν είσαστε ιδιαίτερα ευαίσθητοί σε θέματα ονομασίας, θα πρέπει να δείξετε ανοχή διαβάζοντας το παρόν κείμενο, καθώς εγώ δεν έχω καμιά όρεξη να μπλέξω σε μια τέτοια κουβέντα), όπου πριν από λίγα χρόνια όλος ο κόσμος βούιζε για τον επικείμενο εμφύλιο, που τελικά δεν ήρθε ποτέ.

Αν και αρχικά είναι απλά ένα επιχείρημα σε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συζήτηση, το οποίο δεν έχει πολυσκεφτεί νωρίτερα και για το οποίο δεν γνωρίζει πολλά, η Heather θα νιώσει την ανάγκη να ψάξει και να διαβάσει περισσότερο για την συγκεκριμένη ιστορία και τελικά να ταξιδέψει η ίδια εκεί, έτσι ώστε να προσπαθήσει να ανακαλύψει τι ήταν αυτό που έπαιξε τόσο σημαντικό ρόλο ώστε να αποφευχθεί ένας εμφύλιος και να δει ποιες είναι οι σημερινές σχέσεις των ανθρώπων εκεί, και το κατά πόσο τα προβλήματα έχουν επιλυθεί. Τότε, θα γνωρίσει και τον Harvey Pekar, ο οποίος θα αναλάβει να γράψει ένα comic για την εμπειρία της Roberson από το ταξίδι της στα Βαλκάνια.

Δεν θεωρώ spoiler να αποκαλύψω ότι δε βρίσκεται κάποια συγκεκριμένη "μυστική συνταγή" αποφυγής του πολέμου (κάτι τέτοιο θα καθιστούσε αμφισβητήσιμη και τη σοβαρότητα του comic, τουλάχιστον στα δικά μου μάτια), ούτε ότι τα προβλήματα ανάμεσα στους ορθόδοξους "Μακεδόνες" (είπαμε πως αν είσαστε ευαίσθητοι σε ονομασίες θα πρέπει να δείξετε κάποια υπομονή) και στην αλβανική μειονότητα δεν έχουν λυθεί. Με το ταξίδι της στα Βαλκάνια, με μια πιο ψύχραιμη ματιά, η Heather Roberson θα μιλήσει και με τις δύο πλευρές, αλλά και με μέλη των διεθνών οργανώσεων, για το τί έχει επιτευχθεί, τί έχει αλλάξει και ποιά είναι τα προβλήματα που συνεχίζουν να υπάρχουν ανάμεσα στις δύο πλευρές. Κάποιες λύσεις που για αυτή είναι προφανείς, είναι πολύ δύσκολο να γίνουν αποδεκτές από τους εμπλεκόμενους, ενώ και κάποια από αυτά που χωρίζουν τις δύο πλευρές, δύσκολα γίνονται κατανοητά από έναν ουδέτερο παρατηρητή. Τελικά, αυτό που θα μείνει περισσότερο, είναι οι άνθρωποι που θα γνωρίσει και οι σχέσεις που θα δημιουργήσει εκεί.

Για εμάς, εδώ, το συγκεκριμένο comic έχει, νομίζω, και ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού, πρώτον, οι δημιουργοί αναφέρονται πολλές φορές σε ολόκληρα τα Βαλκάνια και τις σχέσεις μεταξύ των κρατών (αναγκαστικά, αφού σχεδόν τίποτε στη σύγχρονη Ιστορία των Βαλκανίων δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί απομονωμένο) και δεύτερον, αν και γειτονική μας χώρα, εμείς ήμασταν πολύ απασχολημένοι με το θέμα της ονομασίας της για να νιώσουμε πως μας αφορούν όποιες άλλες "λεπτομέρειες".

Η άποψη μου για το σχέδιο του Ed Piskor (ο οποίος, όπως αναφέρει στο site του, ολοκλήρωσε και ένα ακόμη graphic novel του Harvey Pekar, με θέμα τη γενιά των beat) είναι ιδιαίτερα θετική, αφού είναι λιτό και εκφραστικό και εξυπηρετεί το σενάριο χωρίς να προσπαθεί να κερδίσει την προσοχή του αναγνώστη. Κάτι τέτοιο, άλλωστε, σίγουρα θα ήταν εις βάρος ενός τόσο πυκνογραμμένου comic, που πραγματεύεται ένα τόσο "δύσκολο" θέμα.

Σε καμιά περίπτωση το MACEDONIA δεν μπορεί να χαρακτηριστεί "ξεκούραστο θερινό ανάγνωσμα". Σε πολλές σελίδες, το κείμενο ήταν περισσότερο από όσο θα αντιστοιχούσε στην αντίστοιχη σελίδα ενός βιβλίου (ξέρετε... από αυτά που είναι σαν graphic novels αλλά χωρίς τις εικόνες;). Για εμένα, πάντως, ήταν ένας πολύ καλός λόγος να ενδιαφερθώ περισσότερο για τη σύγχρονη Ιστορία των Βαλκανίων και για το πως τη βλέπει ένας "ουδέτερος" παρατηρητής και να προβληματιστώ για κάποια πράγματα για τα οποία ένιωθα αρκετά σίγουρος. Ήταν, επίσης, και ένας πολύ καλός λόγος για να ξαναπροσεγγίσω και να επανεκτιμήσω το έργο του Harvey Pekar, τον οποίο δεν είχα σε τόσο υψηλή εκτίμηση όσο οι Editors του Comicdom.gr. Σίγουρα πρόκειται για ένα από τα πιο ενδιαφέροντα comics που διάβασα φέτος, που συνέχισε να με απασχολεί από τη στιγμή που το τελείωσα περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο.