Writer/Artist: Art Spiegelman

Μετάφραση: Σάββας Μιχαήλ

Lettering: Παυλίνα Καλίδου

Επιμέλεια: Γιάννης Ζούμπας

Πρόλογος: Γιάννης Κουκουλάς

Εκδόσεις Zoobus

Το MAUS είναι το μοναδικό comic που έχει βραβευθεί με το βραβείο Pulitzer (δημιουργήθηκε, μάλιστα, ειδική κατηγορία, προκειμένου να βραβευθεί) και, σίγουρα, ένα από τα πρώτα που θα σου αναφέρει κάποιος, αν τον ρωτήσεις ποια έργα έχουν αλλάξει τον τρόπο που βλέπουμε το Μέσο.

Για τους λόγους αυτούς (αλλά και πολλούς ακόμη), θεωρούσα τη μετάφρασή του στα ελληνικά θέμα χρόνου. Την κίνηση έκανε η εκδοτική Zoobus, προσθέτοντας ακόμη ένα εξαιρετικό έργο στη βιβλιοθήκη των "ιστορικής αξίας" comics που κυκλοφόρησαν στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια. Η συγκεκριμένη έκδοση αποτελεί τον πρώτο τόμο του έργου του Art Spiegelman, ο οποίος πρωτοκυκλοφόρησε σε αυτή τη μορφή το 1986. Ο δεύτερος κυκλοφόρησε πέντε χρόνια μετά και, σύμφωνα με την εκδοτική, θα κυκλοφορήσει άμεσα και στα ελληνικά.

Η ιστορία του MAUS είναι, κατά μία από τις πολλές έννοιες και προσπάθειες κατηγοριοποίησής της, βιογραφική, ή ακόμα και αυτοβιογραφική. Μέσα στις σελίδες του, παρακολουθούμε το συγγραφέα να μιλά με τον πατέρα του, ο οποίος του εξιστορεί τα βάσανα και τις δυσκολίες που πέρασε κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, ως Εβραίος. Η παρουσίαση των ανθρώπων με ζωόμορφα χαρακτηριστικά (οι Εβραίοι είναι ποντίκια, οι Γερμανοί, γάτες κ.τ.λ.), η απουσία συναισθηματικής φόρτισης και φτηνών "τρικ", προκειμένου να εντυπωσιαστεί ο αναγνώστης, αλλά και η ματιά του συγγραφέα (και πρωταγωνιστή) προς όλα όσα παρουσιάζει, είναι τα βασικότερα χαρακτηριστικά ενός εξαιρετικού έργου, που θολώνει τα σύνορα ανάμεσα σε Ιστορία, Τέχνη και προσωπικό βίωμα.

Ωστόσο, κάπου εδώ θα αποφύγω να εντρυφήσω στο MAUS ως διεθνές έργο και θα σταθώ στην ελληνική έκδοση. Άλλωστε, αν ψάξετε στο αρχείο του Comicdom Files, θα βρείτε όλα όσα χρειάζεστε για αυτό, από τον designated reviewer μας, Αριστείδη Κώτση.

Ο πρώτος τόμος της ελληνικής έκδοσης, λοιπόν, με τίτλο "O ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ ΑΙΜΟΡΡΑΓΕΙ ΙΣΤΟΡΙΑ", εξιστορεί στον αναγνώστη τις πρώτες κουβέντες του Spiegelman με τον πατέρα του, όσον αφορά στο Ολοκαύτωμα, και φτάνει μέχρι το σημείο που ο τελευταίος φτάνει στο Άουσβιτς. Μέσα από flashbacks, μαθαίνουμε την καταγωγή των πρωταγωνιστών και τις δυσκολίες του πατέρα κατά την έναρξη του πολέμου, ενώ γινόμαστε και μάρτυρες μιας όχι και τόσο ιδανικής σχέσης πατέρα-γιου.

Η μετάφραση και η γενικότερη παραγωγή της ελληνικής έκδοσης είναι πολύ καλή και προσεγμένη, ενώ ιδιαίτερα ενδιαφέρων είναι και ο πρόλογος του Γιάννη Κουκουλά, ο οποίος παρουσιάζει το μεγαλύτερο πρόβλημα που προέκυψε μετά την ολοκλήρωση του MAUS: αυτό της κατηγοριοποίησής του. Τα όσα αναλύονται στις πρώτες σελίδες του βιβλίου, είναι αρκετά ενδιαφέροντα και χρήσιμα, αποκτούν, όμως, ακόμη μεγαλύτερη αξία μετά την ανάγνωση του έργου, οπότε μην παραλείψετε να επιστρέψετε στον πρόλογο αφού διαβάσετε το MAUS.

Εν αναμονή του δεύτερου και τελευταίου τόμου, λοιπόν...