Επιμέλεια: Αβραάμ Κάουα, Πάνος Κρητικός, Εύη Σαμπανίκου, Μυρτώ Τσελέντη

Δημιουργοί: Διάφοροι

Εικονογράφηση εξωφύλλου: Βίκτωρ Κοέν

Σχεδιασμός έκδοσης: Εκδόσεις Futura

Εκδόσεις Futura

Ξεκινώντας να γράψω για τον κατάλογο του Συνεδρίου στη Μυτιλήνη, βρέθηκα αντιμέτωπος με ένα "τείχος" δεοντολογικών διλημμάτων: Πώς μπορεί κάποιος να εκφέρει γνώμη για το συγκεκριμένο κατάλογο από τη στιγμή που το ηλεκτρονικό έντυπο στο οποίο γράφει αναγράφεται ως χορηγός επικοινωνίας της διοργάνωσης;

Και επιπλέον, πώς θα μιλήσω για έναν κατάλογο όπου δύο από τους τρεις διεθνείς προσκεκλημένους -που παράλληλα ανοίγουν και αυτήν την έκδοση- ήρθαν στην Αθήνα και στη συνέχεια στη Μυτιλήνη χάρη στη συνεργασία της ομάδας ICONOTOPIA με την ομάδα του COMICDOM;

"Διαπλεκόμενα" θα έλεγαν οι κακόβουλοι, ενώ οι πιο χαλαροί θα αναγνώριζαν το αδιέξοδο μιας μικρής αριθμητικά κοινότητας όπου είναι λογικό και σχεδόν επιβεβλημένο να συνεργάζονται οι επιμέρους πυρήνες της για την επίτευξη ενός μεγαλύτερου στόχου.

Για να τελειώσουμε όμως με τις αυτοαναφορές που ελάχιστα σας αφορούν ως αναγνώστες, ξεκαθαρίζω ότι αυτό το κείμενο θα είναι απλά παρουσίαση του καταλόγου από το 1ο Διεθνές Συνέδριο για τη Μελέτη της Θεωρίας και της Ιστορίας των Κόμικς που πραγματοποιήθηκε στις 20-22 Μαϊου 2005 στο αμφιθέατρο και στους χώρους του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Μυτιλήνης. Όχι κριτική, όχι άποψη, αλλά αναλυτική παρουσίαση της ύλης και των αντικειμενικών χαρακτηριστικών του. Είναι πιο τίμιο και ειλικρινές, τόσο για τη σκληρή δουλειά που έγινε από το team της Iconotopia όσο και για σας που θέλετε να πληροφορηθείτε για το περιεχόμενο αυτής έκδοσης.

Σχεδιασμένος από τις Εκδόσεις Futura, ο κατάλογος αντανακλά τόσο εσωτερικά (μίνιμαλ lay out) όσο και εξωτερικά (με το illustration του Βίκτορα Κοέν) τη φουτουριστική αισθητική της εκδοτικής.

Αμέσως μετά το εισαγωγικό των επιμελητών, η έκδοση ΑΠΟΧΡΩΣΕΙΣ ΔΥΟ ΚΟΣΜΩΝ: ΚΟΜΙΚΣ ΚΑΙ [ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ] ΦΑΝΤΑΣΙΑ ξεκινάει με βιογραφικά και αντιπροσωπευτικές εικόνες από δουλειές των τριών διεθνών καλεσμένων (Brian Bolland, Jeff Smith και Bryan Talbot), με τo ακαδημαϊκό background των μελών της Iconotopia να καθίσταται άμεσα αντιληπτό στον αναγνώστη των δίγλωσσων (ελληνικά-αγγλικά) κειμένων.

Σειρά έχει το section των ελλήνων δημιουργών, όπου βρίσκουμε το σύνολο των έργων της έκθεσης comics που συνόδευσε το συνέδριο. Θεματική των comics αλλά και των εικαστικών έργων που περιέχονται είναι -φυσικά- οι φανταστικοί κόσμοι. Πάνω σε αυτόν τον καμβά έλληνες δημιουργοί γράφουν ή/και σχεδιάζουν στην πλειοψηφία τους 3σέλιδες ή και 4σέλιδες ιστορίες. Ο τομέας αυτός, που έτσι κι αλλιώς καταλαμβάνει το σύνολο σχεδόν του καταλόγου, προσδίδει στην έκδοση το χαρακτήρα ανθολογίας, μια και ο αναγνώστης comics μπορεί κάλλιστα να παρακολουθήσει έναν μεγάλο (και αντιπροσωπευτικό) όγκο δουλειάς ελλήνων καλλιτεχνών, με αυτοτελή αναγνώσματα και ποικιλία τεχνοτροπιών, αφηγηματικών και σχεδιαστικών. Μικρά βιογραφικά (πάντα δίγλωσσα) παρουσιάζουν την πορεία κάθε καλλιτέχνη για να ακολουθήσει δείγμα δουλειάς του.

Το section λοιπόν ανοίγει με τον Τάσο Αναστασιάδη (σ.σ ο πρώτος Ελληνοκύπριος που εξέδωσε περιοδικό comics στην Κύπρο) και τη manga επιρροών δουλειά του "Nasia In Space".

Σειρά έχει ο Δημήτρης Βιτάλης με την κοινωνικο-οικολογικών προεκτάσεων ιστορία του, "Το Τέλος" και η Χριστίνα Γεωργιάδου με το "Η Εκπρόσωπος Της Τρίτης Γενιάς" μία "ασπρόμαυρη ιστορία γένους θηλυκού, με κόκκινο φόρεμα και άλικο αίμα" όπως αναγράφεται στη σελίδα της.

Ο εκ Θεσσαλονίκης Βασίλης Γκοκτζίλας παρουσιάζει την ασπρόμαυρη sketchy ιστορία του με τίτλο "Μία Μικρή Ιστορία Τρόμου Ενός Μικρού Συγγραφέα Ιστοριών Τρόμου", για να δώσει τη σκυτάλη στο "Ξανά" του Σπύρου Δερβενιώτη, μία δεικτική εναλλακτική ανάγνωση των τεκταινόμενων στα λημέρια του χριστιανικού Θεού.

Ο Τάσος Ζαφειριάδης στo ασπρόμαυρο comic του, "Όταν Μίλησε Το Ρύζι", αποκαλύπτει μία συνωμοσία στην οποία πρωτοστατεί ένας κόκκος ομιλούντος ρυζιού, ενώ ακολουθεί η στυλιζαρισμένη και "σιωπηλή" αστυνομική ιστορία "F", από τους Πασχάλη Ζέρβα, Δημήτρη Καμπουρίδη και Φάνη Παπαχριστόπουλο. Στις "Φανταστικές Αρχιτεκτονικές Παρεμβάσεις" του ο Πέτρος Ζερβός δεν προτείνει comic, αλλά μετουσιώνει με μία σειρά σχεδίων το αθηναϊκό αστικό τοπίο σε φουτουριστικό τόπο.

Δισέλιδη είναι η χιουμοριστική και λιτή αφηγηματικά ιστορία του Θοδωρή Ιώβη με τίτλο "Halloween Poker" και επίσης δύο σελίδες έχει ο Γιάννης Καλαϊτζής με ένα άτιτλο black & white μονοσέλιδο και μία σελίδα από τη γνωστή δουλειά του "Το Πέλαγος Της Μποτίλιας".

Η Γεωργία Καρύδη και ο Σταύρος Ντίλιος μας δίνουν το "Ring Zwei (2)", όπου ένα έγκλημα και η αστυνομική ανεπάρκεια αποκτούν χωροχρονικές προεκτάσεις. Αμέσως μετά ο Σταύρος Κιουτσιούκης μας μεταφέρει στην (κατά τον ίδιο) "απαράμιλλου ενδιαφέροντος και ανεκδιηγήτου ανοησίας τραγική ιστορία" του με τίτλο "Dixan-13". Αφθονο χιούμορ και επιτηδευμένα απλοϊκή εικονογράφηση.

Τα εντυπωσιακά illustrations του Βίκτωρα Κοέν (ένα εκ των οποίων κοσμεί και το εξώφυλλο της έκδοσης), σπάνε τη συνοχή των short stories που προηγήθηκαν και έπονται, για να επιστρέψουμε όμως αμέσως μετά στην "Τελευταία Επιστολή Του Μιχάλη Πόντικα", διά χειρών των δημιουργών του ΥΨΙΛΟΝ, Βασίλη Χειλά και Θάνου Κόλλια, μία καυστική ελληνοποιημένη προσέγγιση του διασημότερου ήρωα ποντικού.

Ο Γιώργος Κωνσταντίνου, "σεσημασμένος χρήστης σινικής μελάνης" όπως αυτοσυστήνεται, μας δίνει ένα "χωρίς λόγια" απόσπασμα του "Esplanade", μιας 24σέλιδης ιστορίας του που δημιουργήθηκε στο Βερολίνο το 1995. Σειρά έχει η βρόμικη και με εικαστικές ανησυχίες "Black Hole Mary" του Κώστα Μανιατόπουλου, όπου ο λεσβιακός ερωτισμός συναντά το cyberpunk.

Βρισκόμαστε πλέον στο μέσο της ανθολογίας με το "Fantasy Story" του Tasmar (Τάσος Μαραγκός), γνωστού ως εκδότη του ανεξάρτητου BIG BANG. Στο "Re Set" των Ματζίρη-Σαβαϊδη-Μουστακάτου (λοιπά στοιχεία και βιογραφικό δεν υπάρχουν) οι ευρωπαϊκές επιρροές είναι πασιφανείς τόσο θεματολογικά όσο και σχεδιαστικά.

Με "Δάγκωσε Ένα Βαμπίρ" είναι ο τίτλος της τετρασέλιδης έγχρωμης ιστορίας του Νίκου Μηλιώρη, ενώ με το Beatl-ικο τίτλο "With A Little Help From My Friends", ο Αβραάμ Κάουα και η Alex Naylor διηγούνται σε 12 σελίδες ένα character driven, μεταθανάτιο πάρτι γενεθλίων.

Η 6σέλιδη "Ηδονή" των Κώστα Βιτάλη και Έλενας Ναβροζίδου είναι ένα tribute στα ευρωπαϊκά comics φανταστικού με ήρωες μία νεκρή αιγύπτια βασίλισσα, έναν Θεό και τον έρωτά τους.

Δεύτερη εμφάνιση για τον Σταύρο Ντίλιο (αυτήν τη φορά μόνος του) με το δισέλιδο comic "Ο Δημητράκης" και το μήνυμα ότι οι χαρακτήρες μας, οι ζωές μας και η πραγματικότητα στην οποία ζούμε είναι απλώς δυνητική και ίσως τίποτα περισσότερο. Ντίλιος και πάλι στην επόμενη δισέλιδη ιστορία μας, αυτήν τη φορά σε συνεργασία με τον Γαβριήλ Παγώνη. Τίτλος "Τα Παράξενα Φώτα", σε μία ιστορία που όσο συνηθισμένη δείχνει στην αρχή τόσο εφιαλτική γίνεται μετά από την ανάγνωση κάθε panel.

Τα δύο Χαρακτικά του Κωνσταντίνου Παπαμιχαλόπουλου είναι το επόμενο εικαστικό διάλειμμα, προτού περάσουμε στο "Revolution" του Δημήτρη Παπαστάμου, μια ιστορία στα αφηγηματικά και σχεδιαστικά πρότυπα που μας έχει συνηθίσει ο καλλιτέχνης. Δύο κατασκευές του Μάριου Πασχάλη, από ανοξείδωτο ατσάλι και εμπνευσμένα από τον μετα-Νίκοπολ κόσμο του Bilal, προηγούνται της ιστορίας "Ο Ερχομός Του Εξαδάκτυλου" όπου οι Θανάσης Πέτρου και Γιάννης Στάγκος φέρνουν το ΕΠΟΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΑΡΟΝΩΝ σε διαστάσεις βυζαντινής μυθοπλασίας.

Χιουμοριστικός, σεξοκεντρικός και άκρως σουρεάλ ο "Black Bastard" του Soloup, τον οποίο ακολουθεί η έγχρωμη "Κοσμογονία" του Johnny Sapilla. Το "Όσο Κρατά Μια Τσιρίδα" του Χρήστου Σταμπουλή μπλέκει την κουλτούρα των Easy Riders με τα διαγαλαξιακά μπαράκια, ενώ η zeNia Στρατικοπούλου εμπνέεται από τον Ιερόνυμο Μπος, για να φτιάξει ένα σουρεαλιστικό παραμύθι 8 σελίδων.

Από τη Θεσσαλονίκη έρχονται οι Γιάννης Τέξης και Πέτρος Χριστούλιας όπως εξάλλου και η χιουμοριστική ασπρόμαυρη ιστορία τους, "Intergalactic KR-2 Tου Ρουμπότ". "Φρέσκα Φρούτα" πουλάει ο Κωστής Τζωρτζακάκης στην βουκολική διαστημική σαπουνόπερά του, για να περάσουμε στην Εύη Τσακνιά και στις -μεταξύ άλλων και- Bilal-ικες εικονογραφήσεις της με τίτλο "This Is A Film Και Αλλες Ιστορίες".

Λίγο πριν το τέλος ο Γιώργος Τσούκης (Trashman) χρησιμοποιεί ένα γεφύρι και δύο ανθρωπάκια για να καυτηριάσει στο 2σέλιδό του τον ανθρώπινο εγωτισμό και η ανθολογία κλείνει με τον Ωρυνό Χαμπίδη και την "καταραμένων αναζητήσεων" ιστορία του με τίτλο "Αναζητώντας Τη Ζένθενιζ".

Όπως θα καταλάβατε ήδη, πρόκειται για έναν κατάλογο-ανθολογία με πληθώρα καλλιτεχνών, ένα άτυπο Almanac της ελληνικής σκηνής comics, παρά τις όποιες απουσίες μπορεί να καταγράψει κανείς. Αν ενδιαφέρεστε να αποκτήσετε τον κατάλογο ΑΠΟΧΡΩΣΕΙΣ ΔΥΟ ΚΟΣΜΩΝ: ΚΟΜΙΚΣ ΚΑΙ [ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ] ΦΑΝΤΑΣΙΑ, απευθυνθείτε σε κεντρικά βιβλιοπωλεία. The choice is yours!

Σημείωση: Όπως είπα και στην αρχή του κειμένου που μόλις διαβάσατε, πρόκειται για παρουσίαση και όχι για κριτική. Ως εκ τούτου, η βαθμολογία που έπεται είναι εικονική.